Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001558/2022 προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Λουκάς Φουρλάς (PPE)

Θέμα:          Βεβήλωση της Αυτοκρατορικής Πύλης της Αγίας Σοφίας

Η ιστορική Αυτοκρατορική Πύλη της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη έχει υποστεί σοβαρές ζημιές. Η ζημιά στην Πύλη, η οποία είναι μία από τις εννέα Πύλες που οδηγούν στην κύρια αίθουσα και ονομάζεται «Πύλη του Αυτοκράτορα», ιστορικά χρησιμοποιούνταν μόνο από τον Αυτοκράτορα.

Έχει ύψος επτά μέτρα και πρόκειται για εξαιρετικής τέχνης ξύλινη δίφυλλη θύρα που περιβάλλεται από μπρούτζινο πλαίσιο και, σύμφωνα με την παράδοση, κατασκευάστηκε από ξύλα της Κιβωτού του Νώε.

Οι εικόνες βανδαλισμού της Αυτοκρατορικής Πύλης της Αγίας Σοφίας, μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, προκαλούν αποτροπιασμό και θλίψη στους απανταχού Χριστιανούς που εορτάζουν αυτή τη στιγμή την Αγία Εβδομάδα. Τα ίδια συναισθήματα προκαλούν και σε όλους όσους αγαπούν τον παγκόσμιο θρησκευτικό πολιτισμό.

Είναι ξεκάθαρο ότι η μη συλλογική και ισχυρή αντίδραση εκ μέρους της Ευρώπης αποθρασύνει την Τουρκία. Η βεβήλωση της Πύλης, αυτή τη φορά, αποτελεί ακριβώς απότοκο της έλλειψης μέτρων, όταν η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε τζαμί.

Ερωτάται η Επιτροπή:

Σε ποιες ενέργειες προβαίνει ώστε να καλέσει τις αρμόδιες αρχές να πράξουν τα δέοντα με στόχο οι υπεύθυνοι να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης;

Επίσης, πώς σκοπεύει να ασκήσει πίεση ώστε να αποκατασταθούν άμεσα οι ζημιές;

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001536/2022 προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Νίκος Ανδρουλάκης (S&D)

Θέμα:          Καταστροφές στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης

Δύο έτη μετά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη —ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμφωνα με την UNESCΟ— από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος, οι εικόνες βανδαλισμού της επιβλητικής αυτοκρατορικής πύλης του μνημείου, το οποίο χρονολογείται στον 6ο αιώνα μ.Χ., είναι απαράδεκτες και προκαλούν τον αποτροπιασμό όλης της ανθρωπότητας.

Οι καταστροφές αυτές εγείρουν εύλογα ερωτήματα όσον αφορά την προστασία του ιστορικού αυτού μνημείου, το οποίο ήταν για πολλά έτη το κέντρο του ορθόδοξου χριστιανισμού, η δε διατήρηση του ιδιαίτερου πολιτισμικού του χαρακτήρα αποτελεί υποχρέωση της Τουρκίας.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη, ερωτάται η Επιτροπή:

1. Πώς μπορεί να αναγκάσει την Τουρκία να τηρήσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της σχετικά με την προστασία και το καθεστώς των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, στα οποία συγκαταλέγεται η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη;
2. Ποιες πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει, πιθανώς σε συνεργασία με την UNESCO, για την ενίσχυση της προστασίας της Αγίας Σοφίας και την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί;

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001502/2022

προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη (PPE), Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου (PPE)

Θέμα:          Νέα βεβήλωση της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη

Σύμφωνα με δημοσιεύματα και ενώ οι απανταχού ορθόδοξοι χριστιανοί διανύουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα και προετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε το Άγιο Πάσχα, έλαβε χώρα νέο επεισόδιο βεβήλωσης του ιερού χώρου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, με καταστροφή αυτή τη φορά της ιστορικής αυτοκρατορικής πύλης.

Μετά την ουσιαστική αλλοίωση του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας από την τουρκική κυβέρνηση που τη μετέτρεψε παράνομα σε τζαμί, πιστοί αλλά και επισκέπτες γίνονται εκ νέου μάρτυρες προσβλητικών και θλιβερών εικόνων στην Αγία Σοφία, που αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο της Ορθοδοξίας με ισχυρή ιστορική αξία.

Δεδομένων των ανωτέρω, και σε συνέχεια προηγούμενων σχετικών ερωτήσεων, ερωτάται η Επιτροπή:

1. Σε ποιες ενέργειες και σε ποια μέτρα έχει ήδη προβεί για την προστασία του ναού της Αγίας Σοφίας ως μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς;
2. Πώς σκοπεύει να αντιδράσει αυτή τη φορά στις συνεχιζόμενες προσβλητικές ενέργειες βεβήλωσης του ιερού χώρου της Αγίας Σοφίας που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ενόψει μάλιστα της 45ης συνόδου της UNESCO που θα διεξαχθεί τον Ιούνιο του 2022;

Απάντηση του κ. Várhelyi εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(13.6.2022)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την Αγία Σοφία, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο των εκθέσεών της για την Τουρκία[1]. Προσβλέπει στην αξιολόγηση της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς του Εκπαιδευτικού Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) κατά την 45η σύνοδό της τον Ιούνιο του 2022, όσον αφορά την κατάσταση διατήρησης της Αγίας Σοφίας και την εφαρμογή όλων των σχετικών συστάσεων της UNESCO μέχρι στιγμής. Προσβλέπει επίσης στην αξιολόγηση της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς σχετικά με την επικαιροποιημένη έκθεση που υπέβαλε η Τουρκία τον Φεβρουάριο του 2022.

Στην απόφασή της κατά την 44η σύνοδό της τον Ιούλιο του 2021[2], η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τον πιθανό αντίκτυπο της αλλαγής του καθεστώτος στην εξέχουσα οικουμενική αξία της Αγίας Σοφίας και κάλεσε την Τουρκία να συμμετάσχει σε διεθνή συνεργασία και διάλογο πριν από την εφαρμογή περαιτέρω σημαντικών αλλαγών στην ιδιοκτησία.

Η ΕΕ εξέφρασε τη βαθιά της λύπη[3] για την απόφαση να τεθεί η Αγία Σοφία υπό τη διαχείριση της Προεδρίας Θρησκευτικών Υποθέσεων. Η Αγία Σοφία έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και οικουμενική αξία. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αποφευχθούν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στην οικουμενική αξία αυτής της εξαιρετικής κληρονομιάς.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Τουρκία. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την υπόθεση αυτή, μέσω της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Άγκυρα, καθώς και της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην UNESCO στο Παρίσι. Όπως επισημαίνεται στην απάντησή της στην ερώτηση E-000499/2022[4], η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να θίγει το ζήτημα της προστασίας σημαντικών πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων, όπως η Αγία Σοφία, στις διμερείς επαφές της με Τούρκους ομολόγους της.

[1] https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/turkey-report-2021_en

[2] https://whc.unesco.org/archive/2021/whc-21-44com-18-en.pdf

[3] https://www.eeas.europa.eu/eeas/turkey-statement-high-representativevice-president-josep-borrell-decision-regarding-hagia_en

[4] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2022-000499-ASW_EL.html

Κοινή απάντηση του κ. Várhelyi εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(13 Ιουνίου 2022)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την Αγία Σοφία, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο των εκθέσεών
της για την Τουρκία (1). Προσβλέπει στην αξιολόγηση της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς του Εκπαιδευτικού Επιστημονικού και
Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) κατά την 45η σύνοδό της τον Ιούνιο του 2022, όσον αφορά την κατάσταση
διατήρησης της Αγίας Σοφίας και την εφαρμογή όλων των σχετικών συστάσεων της UNESCO μέχρι στιγμής. Προσβλέπει επίσης στην
αξιολόγηση της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς σχετικά με την επικαιροποιημένη έκθεση που υπέβαλε η Τουρκία τον Φεβρουάριο του
2022.
Στην απόφασή της κατά την 44η σύνοδό της τον Ιούλιο του 2021 (2), η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO εξέφρασε
σοβαρές ανησυχίες για τον πιθανό αντίκτυπο της αλλαγής του καθεστώτος στην εξέχουσα οικουμενική αξία της Αγίας Σοφίας και κάλεσε την
Τουρκία να συμμετάσχει σε διεθνή συνεργασία και διάλογο πριν από την εφαρμογή περαιτέρω σημαντικών αλλαγών στην ιδιοκτησία.
Η ΕΕ εξέφρασε τη βαθιά της λύπη (3) για την απόφαση να τεθεί η Αγία Σοφία υπό τη διαχείριση της Προεδρίας Θρησκευτικών Υποθέσεων. Η
Αγία Σοφία έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και οικουμενική αξία. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αποφευχθούν τυχόν αρνητικές
επιπτώσεις στην οικουμενική αξία αυτής της εξαιρετικής κληρονομιάς.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Τουρκία. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την υπόθεση
αυτή, μέσω της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Άγκυρα, καθώς και της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην UNESCO στο Παρίσι. Όπως επισημαίνεται
στην απάντησή της στην ερώτηση E-000499/2022 (4), η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να θίγει το ζήτημα της προστασίας σημαντικών
πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων, όπως η Αγία Σοφία, στις διμερείς επαφές της με Τούρκους ομολόγους της.