Ελευθερία των ψηφιακών μέσων ενημέρωσης

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-003123/2022 προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Λουκάς Φουρλάς (PPE)

Θέμα:          Ελευθερία των ψηφιακών μέσων ενημέρωσης

Στην έκθεσή της για το κράτος δικαίου που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιουλίου 2022[1], η Επιτροπή θεωρεί ότι «η σύγκρουση συμφερόντων και μια αγορά με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης στην οποία κυριαρχούν μόνο λίγοι παίκτες μπορεί επίσης να έχει ως αποτέλεσμα την υπονόμευση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης». Επιπλέον, πολλές εκθέσεις δείχνουν ότι το Facebook είναι η κύρια πηγή πληροφοριών για σημαντικό αριθμό πολιτών, ενώ η λειτουργία αναζήτησης της Google το καθιστά κρίσιμο παράγοντα για πολλές εκλογές. Επομένως, οι εν λόγω εταιρείες ενέχουν κίνδυνο για τη δημοκρατία, ο οποίος απορρέει από την επιρροή τους στη δυναμική της αγοράς και τα ειδικά χαρακτηριστικά του ψηφιακού τοπίου, όπως περιγράφεται στην έκθεση Crémer[2] που υποβλήθηκε στην Επιτροπή το 2019.

1. Θεωρεί η Επιτροπή τη θέση της μηχανής αναζήτησης Google της Alphabet και του Facebook της Meta ως κρίσιμης σημασίας για τη δημοκρατία μας, ιδίως κατά την εξέταση συγχωνεύσεων και εξαγορών στις οποίες ενδέχεται να συμμετέχουν οι εν λόγω εταιρείες;
2. Σχεδιάζει η Επιτροπή να εξετάσει τη συμπεριφορά τους προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν έχουν παραβεί το άρθρο 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για τη δημοκρατία;
3. Πιστεύει η Επιτροπή ότι η θεωρία της αυτοαναφοράς που καθιερώθηκε στην υπόθεση Google Shopping[3] θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ειδήσεις και πληροφορίες εάν τα αποτελέσματα αναζήτησης της Google έδειχναν πολιτική μεροληψία ή άδικη προτίμηση σε ορισμένες ιδεολογίες ή συμφέροντα έναντι άλλων;

[1]     COM(2022)0500.

[2]     https://ec.europa.eu/competition/publications/reports/kd0419345enn.pdf

[3]     Υπόθεση C-48/22 P.

EL

E-003123/2022 Απάντηση του κ. Breton εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(11.1.2023)

1. Οι επιγραμμικές πλατφόρμες ή οι μηχανές αναζήτησης λειτουργούν ως ενδιάμεσοι σε ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες επικοινωνούν, μοιράζονται και καταναλώνουν πληροφορίες· έτσι, έχουν εκ των πραγμάτων γίνει δημόσιοι χώροι.

Οι κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ δεν αποσκοπούν στην αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων. Ωστόσο, οι κανόνες ανταγωνισμού βασίζονται στο κράτος δικαίου και διασφαλίζουν ότι οι αγορές λειτουργούν προς όφελος των πολιτών, με ανοικτές, ανταγωνιστικές και διεκδικήσιμες αγορές στην Ευρώπη. Η προώθηση ενός δυναμικού και ποικιλόμορφου οικονομικού ιστού αποτελεί σημαντικό στοιχείο των δημοκρατικών κοινωνιών.

Η πρόσφατα εγκριθείσα πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες[1] αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου επιγραμμικού περιβάλλοντος στο οποίο προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των χρηστών. Η Επιτροπή έχει επίσης υποβάλει προτάσεις σχετικά με τη διαφάνεια και τη στόχευση της πολιτικής διαφήμισης[2], στο πλαίσιο μέτρων που αποσκοπούν στην προστασία της ακεραιότητας των εκλογών και του ανοικτού δημοκρατικού διαλόγου, καθώς και την ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης[3], που αποσκοπεί στην προστασία της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης.

2. Η Επιτροπή μπορεί να διερευνήσει πιθανή παραβίαση του άρθρου 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ μόνο εάν υπάρχουν κίνδυνοι στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Διασφαλίζοντας την τήρηση των κανόνων ανταγωνισμού, μεταξύ άλλων στον τομέα των μέσων ενημέρωσης και στις ψηφιακές πλατφόρμες, η Επιτροπή διαφυλάσσει τη δυνατότητα επιλογής και την τεχνολογική καινοτομία.
3. Σύμφωνα με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, οι πάροχοι ενδιάμεσων υπηρεσιών που χαρακτηρίζονται ως πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες ή ως πολύ μεγάλες επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης θα πρέπει να αξιολογούν, μία φορά τον χρόνο, τυχόν συστημικούς κινδύνους που απορρέουν από τον σχεδιασμό, τη λειτουργία και τη χρήση των υπηρεσιών τους στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πραγματικών ή προβλέψιμων αρνητικών επιπτώσεων στον πολιτικό διάλογο και στις εκλογικές διαδικασίες, καθώς και να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την άμβλυνση των εν λόγω κινδύνων.

[1] Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2065, ΕΕ L 277 της 27.10.2022, σ. 1, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32022R2065

[2] COM(2021) 731 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM:2021:731:FIN

[3] COM(2022) 457 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:52022PC0457