Καταθέσεις Ευρωπαίων πολιτών

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000905/2023 προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Λουκάς Φουρλάς (PPE)

Θέμα:          Καταθέσεις Ευρωπαίων πολιτών

Την τελευταία εβδομάδα παρακολουθούμε την πτώχευση δύο τραπεζών στις ΗΠΑ και μας ξυπνούν άσχημες μνήμες.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ διαβεβαίωσε ότι ο αμερικανικός λαός και οι αμερικανικές επιχειρήσεις μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη ότι οι αποταμιεύσεις τους θα είναι διασφαλισμένες.

Στην περίπτωση όμως της Κύπρου, ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2013 «κουρεύτηκαν» οι καταθέσεις φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων δίχως να υπάρξει κανένα περιθώριο αντίδρασης. Η Κύπρος αποτελεί το μοναδικό παράδειγμα στον κόσμο, όπου κουρεύτηκαν καταθέσεις φυσικών προσώπων και εταιρειών.

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Ποια μέτρα λαμβάνει ώστε να εποπτεύει τη σωστή λειτουργία των τραπεζών και κατά συνέπεια να προστατεύει τις καταθέσεις των πολιτών της Ένωσης και των εταιρειών;
2. Επίσης, κατά πόσο μπορεί να υπάρξουν αντισταθμιστικά μέτρα προς τους καταθέτες και τις επιχειρήσεις που έχασαν τα χρήματά τους το 2013 στην Κύπρο;
3. Διασφαλίζονται και με ποιον τρόπο οι καταθέσεις των Ευρωπαίων πολιτών και ευρωπαϊκών επιχειρήσεων;

Κατάθεση: 17.3.2023

E-000905/2023

Απάντηση της κ. McGuinness εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(7.6.2023)

Από το 2013, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει μια στέρεη εποπτική αρχιτεκτονική στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, η οποία βασίζεται σε ένα αξιόπιστο κοινό εγχειρίδιο κανόνων. Οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές παρακολουθούν τις τράπεζες σε στενή συνεργασία με τους ομολόγους τους στα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών διενεργεί τακτικά προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων στις ευρωπαϊκές τράπεζες, εστιάζοντας πιο πρόσφατα στην ανθεκτικότητα των τραπεζών σε υψηλότερα επιτόκια.

Η Επιτροπή έλαβε υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου με την οποία απορρίφθηκαν αξιώσεις αποζημίωσης Κύπριων πελατών των οποίων οι καταθέσεις διασώθηκαν το 2013. Η Επιτροπή δεν γνωρίζει αν προβλέπονται αποζημιώσεις για τους Κύπριους καταθέτες, εκτός από εκείνες που θα μπορούσαν να προκύψουν από απαιτήσεις καταθετών στην εναπομένουσα προβληματική τράπεζα κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης. Τα γεγονότα αυτά έλαβαν χώρα πριν από την έναρξη ισχύος του πλαισίου διαχείρισης κρίσεων και ασφάλισης καταθέσεων (CMDI) το 2014[1].

Το εν λόγω πλαίσιο προβλέπει μια ευέλικτη «εργαλειοθήκη» για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων και για την προστασία των καταθέσεων των πολιτών και των επιχειρήσεων[2] ύψους έως και 100 000 EUR σε περίπτωση πτώχευσης τραπεζών. Όταν εφαρμόζεται στρατηγική εξυγίανσης, η προβληματική τράπεζα βασίζεται πρώτα στην εσωτερική της ικανότητα απορρόφησης ζημιών, την οποία βαθμονομεί η αρχή εξυγίανσης υπό το πρίσμα της στρατηγικής εξυγίανσής της. Η αρχή εξυγίανσης έχει τη διακριτική ευχέρεια να εξαιρεί ορισμένα τμήματα καταθέσεων από την ανάληψη ζημιών, ενώ οι καλυπτόμενες καταθέσεις εξαιρούνται αυτομάτως από τη διάσωση με ίδια μέσα.

Στο πλαίσιο της πρότασής της της 18ης Απριλίου 2023[3], η Επιτροπή προτίθεται να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της προστασίας των καταθετών στις δημόσιες αρχές και στα κεφάλαια των πελατών[4], διευκολύνοντας παράλληλα την προσφυγή στην εξυγίανση για την αντιμετώπιση των πτωχεύσεων μικρότερων και μεσαίων τραπεζών. Έτσι θα διασφαλίζεται η συνεχής πρόσβαση των καταθετών στα χρήματά τους και η διατήρηση της ακεραιότητας του χαρτοφυλακίου καταθέσεων.

[1] Το πλαίσιο αποτελείται από την οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών 2014/59/ΕΕ (https://finance.ec.europa.eu/banking-and-banking-union/banking-regulation/bank-recovery-and-resolution_el), από τον κανονισμό για τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης 806/2014 (https://finance.ec.europa.eu/banking-and-banking-union/banking-union/single-resolution-mechanism_el), και από την οδηγία για τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων 2014/49/ΕΕ (https://finance.ec.europa.eu/banking-and-banking-union/banking-regulation/deposit-guarantee-schemes_el).

[2] Με ορισμένες εξαιρέσεις που εφαρμόζονται, για παράδειγμα, σε καταθέσεις χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων επενδύσεων, ασφαλιστικών επιχειρήσεων ή συνταξιοδοτικών ταμείων.

[3] https://finance.ec.europa.eu/publications/reform-bank-crisis-management-and-deposit-insurance-framework_el

[4] Όταν οι κάτοχοι λογαριασμών είναι χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (όπως ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος ή επιχειρήσεις επενδύσεων) και καταθέτουν κεφάλαια στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων σε πιστωτικό ίδρυμα για λογαριασμό των πελατών τους.